• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/TrabzonBasket
  • https://www.twitter.com/TrabzonBasket
 
Üyelik Girişi
Parolamı unuttum
Üye olmak istiyorum
Bölümler
Videolar

Gürbüz Gürbüzoğulları
ggurbuzogullari@gmail.com
Hormon Tespitleri
08/08/2017
 ggurbuzogullari@gmail.com

  
 
Hormon Tespitleri
 
İnsan organizmasının en iyi şekilde çalışmasını sağlamak için istemli ve otonom ayarlama mekanizmaları birbirini tamamlar. Burada, hormonların yanısıra motor, duyarlı ve vegetativ sinir sistemi önemli rol oynar.
Hormonlar, endokrin guddelerle oluşan ve humoral yolla ( kan yoluyla ) taşınan kimyasal nakil maddeleridir. İcra organlarının reseptörleri üzerinden etkide bulunarak, organ ve metabolizma fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olurlar.
 
         Endokrin sistem, daha üst beyin merkezlerine bağlı olan hipotalamusun merkezi kontrolü yoluyla hormonlar yardımıyla beslenme, büyüme, gelişim ve üremenin yanısıra performans uyumunu ve vücudun hemostazını sevk ve  idare eder.
 
         Hormonlar iki sınıfa ayrılır:
·        Peptid hormonlar ve
·        Steroid hormonlar.
 
Peptid hormonlar sinyallerini bir hücre içi nakil maddesi ( second messenger ) vasıtasıyla hücreye iletirler. Hormon, hücre zarındaki reseptörlere ulaştığında, hücre içi nakil maddesi zarın iç tarafında çözülür.
 
Buna karşın steroid hormonları spesifik reseptör proteinleri ile hücre içinde birleşirler.
 
Diğer tüm organlar gibi Endokrinium ve bununla birlikte bir çok hormon da gün boyunca ritmik bir değişkenlik içerisindedir. Kesin sıra takibinin ve nedenlerinin bilinmemesine rağmen bu salgılar büyük bir ihtimalle anabol ve katabol süreçlerin arasındaki dengenin korunmasına yardımcı olmaktır. Hormonlar ve gösterdikleri değişkenlik, üst düzeyde bir sportif performansın "zamanlaması"na yönelik performans kontrolü içinde önem taşır. Diğer taraftan distress, hatalı beslenme, uykusuzluk, aşırı antrenman, alkol, organik hastalıklar veya metabolik bozukluklar hormon bütçesinde performansı azaltan etkenlerin oluşmasına yol açabilirler.
Sportif performans için önem taşıyan enerji metabolizmasında, ( yoğunluk ve kapsam tarafından belirlenen ) farklı yüklenme biçimlerine ve yüklenme süresine bağlı çeşitli hormon konsantrasyonu değişimleri bulunmaktadır. Bedensel zorlanma derecesi
 
·        adrenalin ve
·        noradrenalin
katecholaminlerinin yoğunluğundan ölçülebilir. Sürekli yüklenmelerde aşağıdaki yaklaşık sonuçlar ortaya çıkabilir:
·        Maximal oksijen alımının % 50'sinde katecholamin konsantrasyonu yükselmez.
·        Maximal oksijen alımının % 50 ila % 75 oranları arasında noradrenalin konsantrasyonu artar.
·        Ancak maximal oksijen alımının % 75'inin üzerine çıkıldığında adrenalin konsantrasyonu artar.
 
Kısa süreli ve yüksek yoğunluktaki yüklenmelerde ( örneğin kısa full sprintler ) daha uzun süreli yüklenmelere kıyasla duygusal olarak genelde daha gerilimlidir. Duygusal yüklenmenin artmasıyla birlikte, adrenalin katecholaminin boşalması da artarak, kan şekerinin yükselmesiyle hareketsizlik durumundan çalışma metabolizmasına ani bir dönüşüm olur. Yükselen kan şekeri, yüklenme sonrasında kas içi glikojen deposunun rejenerasyonuna yardım eder. Adrenalin ise, zengin enerjili fosfatların rejenerasyonu için kullanılan anaerob glikoz için gerekli olan fosforilazı harekete geçirir.
 
Buna karşın, noradrenalin katecholamini konsantrasyonu kas gücüne dayalı çalışmanın artışına paralel olarak yükselir. Uzun süreli yüklenmelerde enerji metabolizmasının hormonal düzenlemesi kendini yüklenme süresine göre ayarlar.
Artan katecholamin boşalımı, hareket ve tepki için gerekli hemodinamik, pulmonal ve metabolik parametreleri artırır.
 
ZIMMERMANN'ın raporlarına göre optimal bir performans için adrenalin ve noradrenalin katecholaminlerin boşalma miktarı değil, aksine salgı oranı önemlidir.
En iyi performanslar, spor türü, cinsiyet, yaş ve yüklenme biçiminden bağımsız olarak, 4:1 oranındaki bir noradrenalin / adrenalin payı dikkate alınarak tespit edilir.
 
En iyi performanslar tespiti, sempatik sinir sistemini benzer şekilde harekete geçiren antrenman koşulları gerektirir; bu sayede 2:1 ve 4:1 arasında noradrenalin / adrenalin oranlarına ulaşılır.
 
Kas sisteminin sempatik sinir sistemini etkileyebilmesi ( artan bedensel yüklenme ile katecholamin boşalımı da artar ) ve bunun tersine sempatik sinir sisteminin kas sistemini etkileyebilmesi ( motor uç plakaları adrenoseptörler ile donanmıştır ) nedeniyle, tüm spor dallarında sadece kas sistemi değil, aynı şekilde ve belli bir ölçüde, katecholaminler de önemli ve performans sınırlayıcı bir rol oynar.
 
Katecholamin konsantrasyonu, aynı hareket süreçlerinin antrenmanda egzersiz / antrenman yoluyla tekrarlanmasıyla otomatikleştirilir. Katecholamin konsantrasyonu veya oranı karşılaşma yüklenmesi altında yüksek bir adrenalin boşalımı nedeniyle değişirse, kas sisteminin tepki yeteneği, merkezi sinir sistemi tarafından değiştirilerek, antrenmanda stabilize edilen hareket süreçlerini etkiler. Buradan da anlaşılacağı gibi, henüz antrenmanda da karşılaşma benzeri zorlanma biçimlerinin de çalışılması gerekmektedir.
 
Sinirsel ve hormonal değişimler rejenerasyon için de önemlidir. Bir antrenman ne derece yoğun uygulanırsa, hormon ve sinir sistemine olan yüklenme o derece artar. Hormonal ve sinirsel yüklenme artışı, eksiksiz bir rejenerasyon için gerekli olan süreyi uzatır. Bu, yoğun ve sürekli bir antrenman için, karbonhidrat rezervinin 24 saat içinde tekrar dolmasının mümkün olmasına karşın, sinirsel ve hormonal rejenerasyonun henüz tamamlanmamış olması ve bu nedenle bir antrenmanın aynı yüklenme yoğunluğuyla yapılamayacağı anlamına gelir.
 
Diğer taraftan, aerob – anaerob eşiğinin altındaki bir süreklilik antrenmanı sinirsel ve hormonal düzenlemeyi pek etkilemediğinden, bu tür bir antrenman yenileme önlemi olarak uygulanabilir.
 
Antrenman öncesi ve sonrası alınan üre örnekleriyle yapılan katecholamin tespiti antrenman kontrolü çerçevesinde sempatik sinir sisteminin faaliyetleri ile ilgili açıklamalar için önemli yardımcı araç olabilir.


Yorum Yaz
1303 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

Psikofizik Parametreler - 26/08/2017
Psikofizik Parametreler
Teknik – Taktik Spor Dalları - 02/08/2017
Teknik – Taktik Spor Dalları/Oyun Türü Spor Dalları
KAN LAKTATININ BELİRLENMESİ - 08/01/2016
Çeşitli Spor Dallarında Kan Laktat Düzeyinin Önemi ve Kan Laktatının Belirlenmesi İle Performans Kontrolü İmkanları
SPOR – MOTOR TESTLERİ - 22/11/2015
Bireysel spor – motor yetenek ve beceri düzeyinin görgül olarak sınırlandırılabilir bir veya bir çok özelliğinin araştırılmasını amaçlayan ve standart koşullar altında uygulanabilen rutin bir yöntemdir.
Mekan Ölçüleri İle İlgili Enformasyonlar - 06/11/2015
Örneğin, eskrimde isabet derecesini belirlemek amacıyla, hedef tahtası taşıyan bir kukla hazırlanmış veya rakibin göğsünde bir hedef tahtası tespit edilmiştir.
PERFORMANS TEŞHİSİ - 12/10/2015
Spor antrenmanında üç değişik enformasyon sistemi vardır. Her üç yöntem de, antrenman kapsamlarının gözden geçirilerek kontrol edildiği ve değerlendirildiği bir antrenman düzenlemesine hizmet eder.
ENERJİ HAZIRLAMA MEKANİZMASI - 29/09/2015
Organizmanın yaşayabilmesi, sürekli olarak enerji ile beslenmesine bağlıdır.
ANTRENMAN, YORULMA VE YENİLENME - 26/03/2014
Antrenman, yorulma ve rejenerasyon bütünlüğüne değinilmeden önce, farklı terimleri anlamları itibarıyla birbirinden açık olarak ayırabilmek için, bir kavram açıklaması yapılmalıdır.
PERİYODİKLEŞTİRME ŞEMASI - 05/03/2014
İçerikleri, yöntemleri vs. ile birlikte her antrenman ünitesi, uzun yıllara dayanan, geniş kapsamlı ve yüksek bireysel performansı amaçlayan bir hazırlanma sürecinin birer parçasını oluşturur.
 Devamı